Dziurawiec
Hypericum perforatum L.

Opis
Dziurawiec zakwita około 24 czerwca (na św. Jana), stąd nazywany jest często zielem świętojańskim. Żółte kwiatki dziurawca potarte w palcach wydzielają krwistoczerwony sok. Z racji tej właściwości w niektórych dzielnicach Polski nosi on nazwę "krewki Matki Boskiej". Charakterystyczną cechą dziurawca jest występowanie na liściach drobnych punkcików o wyglądzie dziurek. Są to zbiorniki lotnych olejków, dzięki którym roślina ma przyjemny zapach i jest stosowana w lecznictwie. Od tych właśnie "dziurek" pochodzi nazwa dziurawca.
Dziurawiec używany był dawniej jako lek uniwersalny. Znał go już Hipokrates i opisywał jego znakomite właściwości łecznicze. Paracelsus, stwierdzając, że nie ma drugiego, równie skutecznego, przypisywał mu też lecznicze właściwości w "szaleńczych fantazjach".
Roślina o silnej, gołej łodydze i kwiatach żółtych, czarno kropkowanych, z żółtymi przeświecającymi gruczołami. Występuje w miejscach silnie nasłonecznionych - w lasach liściastych i mieszanych, na polanach i wzgórzach, łąkach i ugorach. Pospolita na niżu.
Do celów leczniczych zbiera się kwitnące, niezdrewniałe, młode pędy z pączkami. Rośliny ścinać w połowie wysokości, oczyścić i suszyć rozłożone cienką wartwą w miejscach cienistych i przewiewnych.
Dziurawiec można zbierać dwa razy w ciągu lata: pierwszy raz od czerwca do połowy lipca, następnie w końcu sierpnia, gdy przycięte rośliny odżyją i zakwitną powtórnie.
Właściwości lecznicze
Surowcem jest ziele (Herba Hyperici) oraz świeże kwiaty (Flos Hyperici).
Skład chemiczny i działanie. Surowiec zawiera flawonoidy (hyperozyd, rutyna), olejek lotny, garbniki, naftodwuantrony (hyperycyna) oraz związki żywicowe. Wykazuje działanie rozkurczające, ściągające, żołądkowe, moczopędne, uspokajające, a stosowany zewnętrznie - przyspiesza gojenie ran.
Zastosowanie. Zalecany jest i najczęściej stosowany w schorzeniach wątroby i przewodu pokarmowego, jak złe trawienie, nieżyt żołądka i jelit, niedokwaśność treści żołądka, stany zapalne dróg żółciowych, stany skurczowe układu trawienia i dróg żółciowych, kamica żółciowa; także w stanach wyczerpania nerwowego, w nerwobólach, bezsenności, w bólach głowy. Obecność olejku i garbników działa przeciwzapalnie i ściągająco na błonę śluzową przewodu pokarmowego.
Dziurawiec ma zdolność pobudzania odnowy tkanki nerwowej, stosuje się go dlatego w uszkodzeniach i porażeniach nerwów - jako pomocniczy środek leczniczy; zmniejsza bóle menstruacyjne.
Zewnętrznie ziele, a szczególnie kwiaty (w postaci oleju) stosowane są na trudno gojące się rany, ponieważ działają przeciwzapalnie, ściągająco i odkażająco.